Der wer noa de oorlog niet veul sproken over de Bende van Oldekerk. Noa de oorlog wer zowiezo over veul dingen naauwlieks sproken: verzet, onderdukers en zuks wat meer. Oorlog was veurbij, der lag waark te wachten. Toch even onderstoand verhoal.
Klein Rusland en de Noordhörnner Goa. Beide streken bestoan wat noam aangijt niet meer.
Deur t groaven van Van t Starkenborghkenoal wer Noordhörnner Goa veur de oorlog scheiden van Noordhörn. De Noordhörnner Goalanden warren van oorsprong de graslanden van Noordhörnner boeren ien e Oskwerd-streek westkaant Noordhörn.
Toen alle stroaten n noam kregen, verdwenen veul noamen van buurtschappen noar de achtergrond. Noordhörnner Goa werd Goaweg.
Klein Rusland, woar de Bende van Oldekerk toehield, is opgoan ien t groenland achter wat huzen op t Foan.
t Foan het zien eigen widde bret met blaauwe letters. Mor stijt noeit op aanwiezengborden.
Ien t boek over de Bende van Oldekerk las ik over mien opa. Veeholder Willem de Boer uut de Noordhörnner Goa het noa de oorlog verkloard dat hij overvallen was. En dat ze overvallers 500 gulden metgeven harren. t Was mien oma, moekesmoeke west die met wat onderhandeln de onderduker veur 500 gulden wist vrij te kopen. Dat het ze knap doan, want t is minder as de pries veur n koe ien die tied. Voak bennen minsen veul duurder. Ok noa de overval ien 1944 het mien opa bij politie aangifte doan. Mor hij zel toch niet t zulfde verhoal verteld hemmen over die viefhonderd gulden en onderdukers?
Mien oom vertelde me ns dat op n oavend der op e ruten van e koamer donst wer. Ze heurden stemmen ien buten. Der mos open doan worden. Twee mannen ien uniform drongen t huus binnen. Loater bleek dat n daarde om huus toelopen was noar de kelderroamkes om weckflezzen met eten met te nemmen. Hij vertelde vedders dat mien oma ien e bres sprongen was toen de overvallers ien e gang stonden. Van t pertret van de keunegin mossen ze òfblieven. k Heb me deur dit veurval ienspireren loaten om n gedicht te schrieven over mien oma, die k noeit kend heb.
Mannen die ien Duutse dienst tegen kommunisten aan t oostfront vochten, ken je misschien veurdeel van e twiefel geven. Mannen die heur uniform bruken om de omgeving òf te streupen, wissen dat wat ze deden niet deugde.
Met zukse overvallen moet minsen de schrik om t haart sloagen wezen. As onderdukers ontdekt werden, kon de gastheer ienpakken. Ken je noagoan, n neef, oomkezegger van mien opa was aktief ien t verzet ien Drenthe. Zien buurman wol niks wieten van onderdukers, zien gezin ging veur. Allenneg een keer liet der hum overhoalen om n onderduker veur een nacht op te nemmen. Die avend kwammen de Duutsers del en deurzöchten alles. Ze vonden de onderduker. De buurman wer ok oppakt, en is noeit weerom kommen.
Epiloog
Niet aal t onrecht is recht zet noa de oorlog. Dat is op meer plakken zo. Ien april en mei ken je ien e kraant nog altied weer lezen over gevallen van beveurbeeld Jeuden of aandern die uut gevangenschap ien koncentratiekampen terugkwammen noar Nederlaand en heur huus noa de oorlog noeit terugkregen hemmen.
Roar denk ik dan, dat ken je elke dag rechtzetten met n goeie overheid, die heur fouten van e oorlog toegeven het. Praktiek is aans. Et ploatsen van n monumint ken n uutkomst wezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten