Charolais koeien

Ien e vakaansie warren we ien Bourgondië op n adres vlakbij n boerderij. Overal ien Bourgondië / Boergondië, zag je vee lopen witachtig, sums wat romig/creme van kleur: Charolais.

 

Charolais is n vleesras. Ze kommen van oorsprong uut Charolais. Koeien worden niet molken. Kalver worden zoogd en blieven bij de koeien lopen. Lekker makkelek veur de boer. Die huft der smörgens niet vroeg uut.

En krekt as Nederlaandse boeren vroeger n bol bij de pinken harren, liep der n bol bij de koeien ien t laand. 

Muggen warren der ok. Die maggen groag wat toeholden op t vel van de beesten.

Christeleke schoel aan de Gast en noamen van oprichters

Hieronder de christeleke schoel vandoag de dag. t Bennen wonengs worden veur verscheidene gezinnen.

Hieronder nog n moal t olle schoelgebaauw ien 1906. De noamen van de oprichters stoan deronder op t briefke. t Eerste bestuur bestond uut zeuven mannen. 

En dit bennen de noamen (v.l.n.r): Gerrit Buust, Tiemen Mulder, Cleveringoa, overgrootvoader Willem de Boer, van Dam, Germ Vlieg, en Bertus de Vries.

Vergeleken met d'olle foto van 1906 bennen der huul wat roamen bij kommen. Nije roamen lieken ok wat groder.

En dan de grode iengang. 

Mien opa ging de eerste joaren van zien schoeltied ien IJmtil/Eemtil noar schoel. Hij het wel ns verteld hoe hij onderweegs noar schoel over t olle pad van t Zuden (Zuderweg) lopen mos. t Pad was onverhard en ien regentied was et niks aans as veul plassen en blubber. Doar bleef er met zien klompke vastzitten, dat n aandere groter kiend mos hum helpen. 

De jongere zussen van mien opa, mien old-taante Minke en Dieuw, is de lange weg noar Eemtil bespoard bleven. Ze konden drekst aan e Gast noar schoel. Aan de aandere kaant, as je halverwege de Zuderweg wonen, dan blift ok de schoel aan de Gast n oardege tippel.

 

Moanspiegeleng ien t Hoendiep

Volle moan het al weer west. Wat was de moan groot verleden week. 

t Schiemerde en moan kleurde fel geel.

Doar ston de moan, leeg boven t Hoendiep. 

t Wotter weerspiegelde de moan - dat har nog noeit eerder zien. 

De noatuur van pieken

De uutdrukkeng "Met de pieken (kippen) op stok goan" is niet zo mor uut de lucht grepen. Dizze krielpiek ging al vroeg met t lutje piekje op stok zitten - t kukentje was anderhaalf week old. Bij de kloek was gien sproake van soavends ien e hoek van t hok met piekje deronder te zitten. 

Zol de kloek heur kroost aanleerd hemmen op stok te zitten of zol et de noatuur wezen? Feit is dat pieken van hoog zitten holden. Da's beder, uut beschaarmeng tegen roofdieren.

De noatuur van dieren was n onderwerp van gesprek de leste weken. Kranten schreven derover. Pieken (ien aandere contreien - zo je willen - hounder, tuten, hennen, kiepen en kippen) hemmen ok heur eigen noatuur. Ze willen op stok zitten. Liever buten op stok of tak, as binnen op e grond! 

Krielpieken zoeken, as t even kin, heur eigen nust buten t hok. Elk veurjoar weer ken je d'eier opzoeken tussen de planten ien e tuun. Dat is ok noatuur. 

Ken-je begriepen dat bezoek van blaauwwiekels (sperwers) en katten niet t hoogtepunt van de dag is veur dizze dieren. k Heb doarom pieken mor niet meer leegwiekt. Ze moeten ien geval van nood wel votkommen kennen.

De noatuur van honden stijt et denkelek aal toe dat ze aanliend bennen as minsen ze uutloaten. Peerden worden leid met teugel en bit. Katten kennen doar niet over, wordt der zeid. Ien t wild bennen liwen, panters en tiegers nooit aanliend, mor coyotes, jakhalzen, wilde hond ok niet. 

Onze huusdieren leren van ales aan, ze worden selecteerd op allerhaande eigenschappen die aanwezeg bennen, en woar op deurfokt wordt. Wel wiet kennen katten ok selekteerd worden op makkelek omgoan met lien. 

Ogenschienlek gijt dat sums tegen noatuur ien en met de winsen van minsen met.

Olde foto van Zuudhörn - Eerste Christeleke Schoel aan de Gast

Dit is n foto van d'olde Chr. Schoel te Zuudhörn - 1906.

Eemtil/IJmtil har al lang n christeleke schoel veurdat der n christeleke schoel ien Zuudhörn en Noordhörn was. Minsen ien Zuudhörn die heur kiender op n christeleke schoel hemmen wollen, sturen heur kiender noar Eemtil. Dat was wel 4-5 kilometer lopen.

In 1906 kwam doar veraandereng ien toen leden van de grifformeerde kerk n nije schoel oprichten wollen. Ze harren doarveur n stuk laand aan de Gast op t oog van n liberoale boer. Die wol op zich de grond wel kwiet, mor niet bekend stoan as de man die zien grond aan n christeleke schoelbestuur verkocht en zo met waarkte aan t oprichten van nije Chr. schoel. Doarom kwam de boer met een van de leden, die ok boer was, overeen om t stuk rechtstreeks aan de man te verkopen. En zo kon t nije schoelbestuur n schoftje loater toch aan de slag met t baauwen van de nije schoel. 

De schoel kwam tussen Noordhörn en Zuudhörn ien om doarmet gezinnen uut beide dörpen en ok Briltil zo goed meugelk bedienen te kennen. Grond om de schoel toe was aalmoal onbebaauwd. 

Wat me opvalt, t huus van de schoelmeester liekt op dizze foto zo wat krekt groot as t hule schoelgebaauw met vier grode roamen. Loater is der aanbaauwd, want vandoag de dag het et gebaauw 6 roamen.

Vroag: Wel stoan op dizze foto? t Gijt volgens mij om de eerste bestuursleden van de Chr. Schoel aan de Gast - 1906. Het antwoord komt over n poar weken.

Kiek in de Pann - Kiek ien de pot

Dizze week nam k ien Duutslaand n òfslag eerder op A31. k Was ien e buurt van Coevorden. Doar ree k deur t Duutse dörp Twist vlak an e grins.

Kiek in de Pann is n mooie noam veur n restauraant. Kiek in de Pann

Kiek ns aan, docht ik. Der is aargenswoar ok n Kiek ien de pot. Dat stijt op n bret ien t laand stief bij Eemtil/IJmtil. Veur de oardegheid zet ik t der even onder.

 

Kiek ien de pot is de noam van n boerenploats, die viefteg joar leden òfbroken is. (Veur meer ienfo doarover, kiek noar bericht Kiek ien de pot - jan.2018.)

 

Zoete harde broodjes

t Is woar. t Is waarachteg woar. Langere tied docht ik aal dat der wat loos was. Bakkerij Joager har ze al n tied niet meer. 

Nou wiet ik t zeker. De zoete harde broodjes uut Wildervank bennen verdwenen. Dat moeit me.

k Heb met Wieringoa Febriek sproken dizze week over heur hardbroodjes zoas ze zeggen. Wieringa Wildervank.

Zoete harde broodjes bennen vot. Ze bakken ze niet meer. t Is òflopen, t is beurd, t is doan. Schane, schane. Verbaauweng, aanschaf nije mesjienes, vervangeng, hoge ienvestereng en zuks wat meer. Twee joar leden gebeurd.

Gien wanklank over aandere koekjes- en broodprodukten van Wieringoa. Mor zoete harde broodjes die warren zo lekker met butter, gien margarine, dat veural niet.

Zoete harde broodjes met butter. 

Je kennen op internet kieken. Der stijt wat ienformoatsie bij Levend Erfgoed Groningen - hoezo levendeg aarfgoed, t is ja dood as n pier. Meer as d'eierbal of eierbaale, harren dizze zoete harde broodjes recht op n langer leven.

k Ken der nog niet bij, woarom zukse lekkere koekjes/broodjes niet meer moakt worden. 

Zoete harde broodjes - n herinnering die langzoam wegteert. 

OPROEP: wel het veur mij t resept van zoete hard(e) broodjes?  

PS: ik heb zoete hardebroodjes schreven, zo is de noam van t koekje ien mien herinnereng van joaren 70-80 hangen bleven. misschien zit ik op n onzin. Wel t wiet mag t zeggen.

Merelnusten ien juli

Leste joaren broeden vogels alsmor langer deur noa de langste dag. k Wiet niet of dat ze an heur darde of vierde leg begunnen. Meerkoeten, wotterpiekjes, merels, dat gijt en leit mor deur. 

Ien Bourgondië von k merelnust ien n dikke heeg: 22 juli. Kom doar mor ns bij. Rozen, brommels, sleedoorn, hoageldoorn, zo nou en dan n es en n ekkelboom. En dan nog omgeven deur minshoge brannekkels. Hegen bennen 2-3 meter hoog mor veural dicht. Doar ken gien stiekeldroad tegenop.

t Laandschap zit vol met hegen en boskes. Prachteg om te wandeln. 

Charolais koeien keken op òfstaand toe.