woensdag 23 maart 2022

Flabbergasted en Flappergeesterd

Dit stuk gijt over flabbergasted en flappergeesterd. Leste joaren heur je geregeld t woord flabbergasted. Dat was veur mij aanleideng om n nij gedicht te begunnen. Woarom bruken we nije, onbekende woorden? Wat dut dat met ons, met de spreker en met de toeheurders? Dat viend ik ienteressante vroagen.

Op de vergoadereng van de Pervincioale Stoaten van 9 meert was der aandacht veur Meertmoand Dialectmoand. t Heb twee gedichten veurdroagen en dizze was der een van. Het gedicht hiet Surprise. Dat ken-je op zien Engels en op zien Fraans lezen. De bedoeleng is dat joe t uutspreken op zien Engels. 

k Heb t veurdroagen. En vanòf min. 4.54 is t gedicht Surprise met flabbergasted.  

Wieten joe wat flabbergasted betekend? Ik heb t opzocht. Flabbergasted betekent: dumbfound, stunned, surprised, blown away, astonished, baffled, startled, puzzeld, shocked, en nog veul meer. Vremd genog, as je minsen vroagen wat flabbergasted betekent, kriegen-je dizze antwoorden noeit. Ik ben ns op zoek goan noar de herkomst.

Woar komt flabbergasted weg? Feitlieks komt et uut t middeleeuws Engels van de streek van Suffolk. Dus t is n streektoalwoord.

  • Flabber. Dat het te moaken met sloagen, klappen. Dat komt mooi uut, want ien t Grunnegs en t Vries hemmen je ok t woord Wilsterflappen. Wilsters bennen 'goudplevieren', vogels ter grootte van n kiewiet, die vroeger vongen werden met klapnetten. Dus is flabber is  flappen.
  • Gasted. 'Agasten' ien middeleeuws Engels is schrik aanjoagen. t Old Engelse woord is 'gæst' verwiest t schrik aanjoagen deur 'geasten'. Dat liekt op geest, geist ien t Duuts, gaist ien t Hogelaandsters, geast ien t Frysk. Duutsers hemmen 'begeistert' en 'entgeistert' (stomverboasd). Met t waarkwoord geestern kom ik uut op geesterd. Je bennen zo aangesloagen, asof je n geest zien hemmen. Of de geest ien e persoon is huulmoal vot. Verstiefd van schrik, riddersloagen, tetoal verbilderd en verballereerd.

Zo kom ik op zien Grunnegs uut op flappergeesterd!

Op de poster nog meer woorden die te moaken hemmen met flappergeesterd. k Ston versteld van de uutdrukkengs die der aalmoal warren.

 

dinsdag 15 maart 2022

Bakkerom boven wotter

Met zoveul zun de leste week ken-je je zowat niet meer veurstellen dat et n moand terug sjompeg nat was. En ien e diepen en kenoalen ston t wottter hoog. 


 Ien jannewoari n 75-80 mm. Ien feberwoari is der wel n 130-160 mm ien t Westerkertier vallen. t Was slim nat de eerste twee moanden van t joar. Doarom wer de wotterbaargeng van Bakkerom ien gebruuk nommen; ze warren nog mor krekt kloar. En wordt der beweerd: t gebeurt mor een moal ien 25 joar, dat t laand onder wotter komt. 

Nou is t wotterschap ien e weer met t leegmoaken van de polder de Dieken-Bakkerom. Laand komt weer boven wotter. 

Meerkoeten vertraauwden et niet, toen del kwam. Ze gingen aalmoal an e flidder.