vrijdag 16 december 2022

Vorst over eier

Vorst is òflopen doagen over d`eier ien t piekehok trokken en nou bennen ze boarsten. 

Met oppervlakkege blik liekt et of eier op uutkommen stoan. Mor t is krekt even aans. 

Dizze driesprong van barsten verwiest noar kolde van òflopen doagen. As ze weer ontdooid bennen, zigt et oog niks meer van "kolde-iengreep". 

Pieken bennen wel voaker met leggen begonnen, met dat vorst kwam. Hoe dat komt, wiet ik niet.




woensdag 14 december 2022

Boom tegen de lucht

Kruun van dizze boom stekt òf tegen de lucht. Kromme stakken vullen t beeld. Lucht het zien wolken. 


Kommende doagen zellen we t doen moeten met veurnoamelek strakke luchten. Kwik doalt en trekt temperaturen omdel. 

dinsdag 29 november 2022

Winner Borslapries 2022

t Nijs is al weer even old, mor doarom niet minder weerdevol. De nije prieswinner van de Borslapries 2022 is Arne Waldemar Lentföhr. Doarveur het er van de jury de pries van 2000 Euro ien ontvangst nemmen maggen. De pries wordt uutriekt deur de Duutse stad Bösel. 

De dichter was „beliede“ (tevreden) en bedankte Borsla-veurzitter Josef Willer en de Bürgermeister van Bösel Hermann Block. 
De gedichten hemmen as titel "Swymel in de nacht" - gedachtes over n oorlog (ien Oekraine). De teksten bennen deurdrenkt van aargenis over septiel, swak en teer toal wezen ken; de uuteenzettengen over oorlog waarken tegen t begrip ien.
n Stuk tekst uut t gedicht "Ornithology" 



Hij schrift mooie gedichten ien t plattduuts van Lubeck en kontreien. Doar he'k n goie opvolger met kregen. 


maandag 21 november 2022

Kookboek Achter de koezen / Achter de kuzen

t Kookboek hiet: Achter de koezen - ien e streektoal van t Hogelandsters en Westerwol. Ien t Westerkertiers zeggen ze Achter de kuzen. 

Niek Berendsen uut Westerwol het n kookboek schreven over de Grunneger Keuken. Ja wis, die bestijt. Achter de kuzen, wil zoveul zeggen as: Dat het west. Dat kostje he'k verteerd. Die moeileke situoatsie ben k te boven kommen.  

Resepten en uutleg bennen ien t Nederlaands schreven. Benoamengen veur gerechten bennen aalmoal ien t Grunnegs weergeven. Doarmet ken elkneen met resepten aan de slag. Niet allenneg om te moaken en te eten, mor veural om vedder te ontwikkeln, want gerechten bennen noeit òf. Resepten bennen der ok veur om uut te breiden met nije mogelekheden. Aal met aal n mooi kookboek en toegelieks noaslagwaark. 

Schriever en kookliefhebber is geboren ien Taiwan en adopteerd deur n Grunneger gezin. Liefde veur koken, affiniteit veur de pervincie Grunnengen en de Grunneger keuken het der met kregen van zien femilie. Grunneger keuken is de moeite weerd. Nou heur je t ok n keer van n aander, docht ik noa t lezen. 

zondag 20 november 2022

Haarfst ien blad

 De haarfst lopt zowat deur tot ien e winter. Veul bomen kennen t blad mor moeilek kwiet.

Lösloaten - heur-je tegenwoordeg al voaker - moeten minsen veul meer doen. 

Bij bomen gijt t aalmoal vanzulf, mor wel ales op zien tied.



Haarfst op ies

Eindelieks is t weer wat kold. t Eerste ies op t pladde dak harren we ien september. 

Nou leit der ok ies op e sloten. Smalle sloten leggen dicht en zulfs op e viever is n loagje ies te vienden. Bomen nemmen nou versneld òfscheid van heur bladden. 

dinsdag 15 november 2022

Verlet van zolt?

Of zol et toch verbiendeng wezen? Sums ast n tiedje noar vee kikst, zigst allerhaande dingen. Lest zag k twee hokkelengen, n kui en bol, tegenover nkander stoan.

D'ene hokkeleng slikte d'aander. D'aander bleef rusteg en geduldeg stoan. Is et vanwege juukte van d'een? Of het d'aander verlet van kontakt? Of beidend? Of aans, zol t hokkeleng dat slikt, verlet van zolt hemmen? 

t Is aal beheurlek loat. Sunt-Meerten het aal west. En overaal lopt nog vee ien t laand. 

Dit beestje het t niet trovven bij t oversteken van e weg. 

Zo-oo zacht as n mollevel is ...
 


woensdag 2 november 2022

Letiens gedicht over t Swaalfke omzet noar Nedersaksiese streektoalen

Veuraankondigeng: Der is n nij boek op komst. Over t Swaalfke. 

Bisschop Radbouds meer dan duizend jaar oude gedicht De Hirundine (Van de zwaluw) is vertaald/hertaald uit het Latijn in het Nederlands, Duits en acht Nedersaksische varianten weerszijden de landsgrens. Jongeren staken het in een modern jasje met een lied hierbij op YouTube. Poëzie, kunst, natuur en cultuur vloeien samen in deze uitgave, die uitblinkt in vorm en eeuwen en continenten omvattend beeldmateriaal bevat. 

Meer nijs is te vienden op: Stichting Portfolio - Swaalfke-projekt

Voordeel kosteloze toezending voor wie voor 1april 2023 het boek bestelt Van de zwaluw, in het formaat 28 x 17 cm, wordt rijk geïllustreerd en zal ongeveer 140 pagina’s tellen. De prijs in de
boekhandel bedraagt na verschijning waarschijnlijk € 27,50. Wie het voor 1 april besteld bij uitgever Stichting Portfolio krijgt korting en in de vorm van gratis toezending per post.
Bestellen kan eenvoudig via e-mail:  stichtingportfolio@gmail.com

Meer nijs via: Stichting Portfolio - Swaalfke-projekt




zaterdag 29 oktober 2022

Gras en bloemen bloeien mor deur

t Enne van oktober is ien zicht en alles blift mor groeien mor veural ok bloeien. Ja, k wiet der bennen mooier bloemen, dahlias en zuks wat meer, mor k wol de aandacht vroagen veur wat kleiner bloemkes. 

Doar bennen goldjebloemen ien volle pracht en dat op e verjoardag van mien moeke (✝ 2014). 

An e weg tiert t gras en kruden. En t gras bloeit ok. Krekt as riddersporen (zuring).

 
En wat minder opvallend spul: hondestangen (stijt hoog as ien t enne van april). 
 
 Brannekkels doen ok goed heur best.

vrijdag 7 oktober 2022

Gedicht Dokkumer Nije Sielen op TOP-lokoatsie

n Nij gedicht het de ruumte vonden. An e sluzen bij Dokkumer Nije Zielen is n gedicht op n TOP-zuil ploatst. TOP betekent Toeristisch Overstap Punt. t Gedicht stijt op n mooi plak met n bankje derbij om even te zitten, uut t puusten of gewoon wat rond te kieken. 

Rekreoatsieschap ien Vrieslaand het zoaken örganiseerd ien soamenwaarkeng met partners van t projekt veur toerisme en recreatie Rondje Lauwersmeer. Meer ienformoatsie is te lezen op: Marrekrite - Fryslân.

Wat niet vermeld stijt: der bennen twee versies van t gedicht ploatst: n Vriese en Nederlaandse versie. Ik heb t gedicht schreven ien t Westerkertiers. Jeltsje de Jong het de oorspronkeleke tekst omzet noar t Vries/oerset nei it Frysk: Dokkumer Nije Silen. t Is mooi worden.

 

 

 

 

 


 

Schutten

Lest was n ik ien Noord-Holland. n Vriend wol mij zien loaten wat veur mooi gebied et was. t Was mooi weer, zun scheen al leeg. Toen kwammen we bij deze schutten. Der zatten gatten ien om deur hin te kieken.

As je veul berichten over de oorlog ien Oekraine lezen hemmen, zol je dit aans interpreteren kennen. Mor dit is een noatuurgebied ien Nederland. 

Wat mij te binnenschoot: met zukse grode obstoakels valt et nog niet toe om de baand te verstaarken tussen mins en zien leefomgeveng. As je om e schutten toe lopen, is der n mooi uutzicht over t wotter. Doar word je dan stil van, krekt as d'omgeveng. 

Dit gebied leit vlak bij d'olde diek langs de Iesselmeer. Oeit is de diek deurbroken en deur staarke stromeng bennen diepe kolken ontstoan. Nou is het noatuurgebied en met de diek onderdeel van Natura2000. 

Volgens mij har t gebied onderdeel wezen moeten van CulturaLandschap2000 - mor dat programma bestijt, dunkt me, niet.





donderdag 6 oktober 2022

Reiddomp - Toren ien e Lauwersmeer

De Lauwersmeer is kleiner worden. Dat wil zeggen, as je op de nije Uutkiektoren stoan, ken je zo wat ien een blik de halve Lauwersmeer overzien. Toren stijt ien Kollumeroord.

De toren is een van de grode moatregeln die nommen bennen ien t koader van Rondje Lauwersmeer Rekreoatsie en Toerisme. As je op dit gebaauw stoan, toorn je boven ale bomen uut. (NL: uittorenen boven). De ene har t over 25 meter, n'aander over wel 28 meter. Ken je noagoan, zuks n gebaauw midden ien Nationoal Laandschap Lauwersmeer. Doar bennen wat overleggen hin en weer goan, veur dat et aalmoal ien kannen en kruken was. Mor de kleuren bennen zeer noatuurlek: kortenstoal bruun en glad groen sums wat ekkelkleureg. Dudelek mag wezen, dat wolken der gien hinder van hemmen. 

Lest was der n openeng. Der werden mooie woorden sproken van Grunneger gedeputeerde Hamster ien t Vriese laand. Doarnoa kwam wetholder van gemeente Noardeast Fryslân aan bod en de architekt van de mooie toren Nynke Rixt Jukema

De toren het ok n noam: Reiddomp. Dat is de Fryske namme foar Roerdomp. Hoe t ok zij: de toren liekt evenveul op Reiddomp as op Roerdomp.

Buten de toren bennen der ok rekreoatsiezuilen opzet deur de Marrekrite Fryslân. Bij Dokkumer Nije Sielen en Oostmahörn stoan zukse nije poalen met toeristiese ienformoatsie en poëzie.
 



dinsdag 27 september 2022

Poëzie en muziek bij Tocht om e Noord Gruupskerk

Zundag 25 september was de tweede dag van Tocht om de Noord. 

Ien Gruupskerk was der poëzie en muziek ien e olde Hervörmde Kerk ien Gruupskerk.t Was oardeg schier weer. 

Minsen kwammen allenneg of ien kleine of grode koppels kerk binnen. Om met hoast op ien ale rust deur de ruumte te lopen. 

Aal dan niet met oog en oor veur omgeving met muziek en poëzie. Summege minsen leken wat muite te hemmen met poëzie ienpassen ien t ritme van de Tocht om de Noord. Aandere voetgangers kregen wat strofes met die t vervolg lichter moek.

Oadem is n gedicht dat zeit dat je op t ritme van oademhoalen lopen kennen. Dat was veur veul minsen nijs. Mor je kennen ok gelieke tred holden met de hart. Mor dat betekent aal goed luustern noar je liggoam. 


 Bij iengang van kerk kreeg de dichter zien publiek even stil.


 

 


zondag 18 september 2022

"Over t Water" met Oostfreeske verhoalen en gedichten

Carl-Heinz Dirks uut Emden het n nij boek uutgeven: Over t Water - op zien Oostfreesk/Oost-Vries. t Oost-Vries liekt veul op Grunneger streektoal. De schriefwieze is hierndoar wat aans, mor teksten bennen goed te volgen. De titel van t boek "Over t Water" wordt op zien Oostfreesk uutsproken as t Grunnegers "Over t Woater".

t Boek bevat verhoalen en gedichten schreven ien of omtoald noar t Ostfreesk. As Gast-Autoren bennen der gedichten van n haandvol schrievers buten Ost-Freeslaand opnommen o.a. van t Grunnegerlaand: Henk Scholte en ondergetekende. 

Zo stromen gedichten uut de rieg Wotterpoëzie as De Gracht en De Riet Duutslaand deur. 

Hemmen joe belang bij t boek, dan ken-je kontakt opnemmen via emailadres: CarlHeinz.Dirks  AT gmail.com. Meer over de soamensteller van t boek is te lezen op zien webstek:  Carl-Heinz Dirks.


 



vrijdag 16 september 2022

Rode gloed op Funen ien Denemarken

Noa vier doagen zollen we Funen (Denemarken) verloaten. We mossen op e boot bij Bojden die noar Fynshav voer. 

Doar wachtte ons n rode gloed van zeekroal ien n widde zoom van zeeschuum.  


 Swadde stippen van vogels deinden op e golven. 

Boot bepoalde ons bij t vertrek noar Fynshav.





maandag 12 september 2022

Wilgenholtrups

Lest zag k bizundere rups. Die har k oeit eerder zien. t Het joaren duurd veurda'k wis woar t om ging. Dat was t moment da'k n zakboekje met insekten en vlinders kreeg. Tegenwoordeg gijt soorten onderscheiden met apps veul sneller.


De Wilgenholvlinder (Cossus cossus) zigt der mor wat graauw en bruun uut. Mor de Wilgenholtrups is stukken mooier, wat kleuren angijt: oranje en purperkleureg. Mij leken die twee kleuren wel n mooie kombinoatsie toe.Der bennen minsen die vienden zukse die dikke, gladde, vedde rupsen mor niks.

t Beest(je) ken wel 8 centimeter lang worden. Je vienden ze veul ien old wilgenholt veural as t vermolmd is.



donderdag 1 september 2022

Bladval ien augustus

Met dizze waarme en dreuge zummer moe'k denken an de dreuge zummers ien e joaren zeuventeg. En dan de dreuge zummers ien joaren tachteg, dat de gracht om e boerderij toe zulfs meer as de helft dreugviel. Bomen lieten ien augustus blad vallen en dat vernem je nou ok.

In 1975 was t dreug en ien 1976 nog dreuger. Wotter was op en sloten stonden dreug. Landen warren bruun kleurd vol met zwadde stippen van de mestflatten. Hokkelengen kon-je niet ien t laand holden. Buren belden geregeld dat beesten op e weg liepen. Langs slootswal aan e wegkaant stonden bomen en boskes. Mien pabbe sloeg t stiekeldroad vast an e boomstammen. 

k Denk da'k ien 75 veur t eerst n beregenienstalloatsie zag. Buurman har een kocht. n Ding woar de boer elke 2 uur noar toe rieden mos, om et te verzetten. Mien pabbe begon met wegberms te maaien om genog vreten te hemmen veur de melkkoeien.

Abbelbomen lieten de zure abbeltjes vallen ien t dorre gras, dat al ien gien weken en moanden maaid was. En dizze boom is haarfst veur.


zondag 28 augustus 2022

Charolais koeien

Ien e vakaansie warren we ien Bourgondië op n adres vlakbij n boerderij. Overal ien Bourgondië / Boergondië, zag je vee lopen witachtig, sums wat romig/creme van kleur: Charolais.

 

Charolais is n vleesras. Ze kommen van oorsprong uut Charolais. Koeien worden niet molken. Kalver worden zoogd en blieven bij de koeien lopen. Lekker makkelek veur de boer. Die huft der smörgens niet vroeg uut.

En krekt as Nederlaandse boeren vroeger n bol bij de pinken harren, liep der n bol bij de koeien ien t laand. 

Muggen warren der ok. Die maggen groag wat toeholden op t vel van de beesten.



woensdag 24 augustus 2022

Christeleke schoel aan de Gast en noamen van oprichters

Hieronder de christeleke schoel vandoag de dag. t Bennen wonengs worden veur verscheidene gezinnen.

Hieronder nog n moal t olle schoelgebaauw ien 1906. De noamen van de oprichters stoan deronder op t briefke. t Eerste bestuur bestond uut zeuven mannen. 


En dit bennen de noamen (v.l.n.r): Gerrit Buust, Tiemen Mulder, Cleveringoa, overgrootvoader Willem de Boer, van Dam, Germ Vlieg, en Bertus de Vries.

Vergeleken met d'olle foto van 1906 bennen der huul wat roamen bij kommen. Nije roamen lieken ok wat groder.

En dan de grode iengang. 

Mien opa ging de eerste joaren van zien schoeltied ien IJmtil/Eemtil noar schoel. Hij het wel ns verteld hoe hij onderweegs noar schoel over t olle pad van t Zuden (Zuderweg) lopen mos. t Pad was onverhard en ien regentied was et niks aans as veul plassen en blubber. Doar bleef er met zien klompke vastzitten, dat n aandere groter kiend mos hum helpen. 

De jongere zussen van mien opa, mien old-taante Minke en Dieuw, is de lange weg noar Eemtil bespoard bleven. Ze konden drekst aan e Gast noar schoel. Aan de aandere kaant, as je halverwege de Zuderweg wonen, dan blift ok de schoel aan de Gast n oardege tippel.

 







dinsdag 16 augustus 2022

Moanspiegeleng ien t Hoendiep

Volle moan het al weer west. Wat was de moan groot verleden week. 

t Schiemerde en moan kleurde fel geel.

Doar ston de moan, leeg boven t Hoendiep. 

t Wotter weerspiegelde de moan - dat har nog noeit eerder zien.