Nije weg leidt noar Ollehoof

Ollehoof het n nije weg kregen, of beder, ze hemmen doar n nij wegdek kregen. t Gijt om e uutvalsweg van Ollehoof noar IJzing, langs t Ollehoofster diep.
 

Wat mij bij de werkzoamheden t meeste opviel, warren de olle stienen die opdoken. Hierboven hemmen ze t asfalt der òfkrabt. Toen was t tied om met n kroan de loagen deronder vot te hoalen. Ik woande me even archeoloog.

Der warren huul wat loagen. Van ondern òf aan: geel zaand, rooie stienen (helen en kepotten), doarnoa roodachteg puun en dan nog zwart grintachteg puun.

Ik kwam der niet huulmoal uut. Tussen rooie stienen zatten ok weer donker stienen. Ien e zulfde loag. 

Wat was doar nou weer de reden van? Minsen, oldere ienwoners van Ollehoof, ik ben n nijsgiereg mins, wel ken mij vedder helpen met onderstoande vroagen over dizze weg.

Vroagen

Wanneer liepen Ollehoofsters op klompen over klei of puun noar IJzing? 

Wanneer is dizze weg veur t eerst verhard met die mooie rooie platte stienen?

Wanneer hemmen ze veur t eerst der asfalt overhin aanbrocht? 

k Heur groag van joe: willem.tjebbe.oostenbrinkATplanet.nl.  (AT = @).

Zulverreigers en ooievoars

 

Bovenstoande tekeneng he'k moakt toen k ien de daarde klas van e Legere Schoel zat. Der bennen verscheidene dingen die niet deugen an dizze tekeneng. De kikkers bennen krekt zo groot as ooievoars. De ene ooievoar vlugt met n ientrokken hals. Dat is wat reigers doen; ooievoars hemmen n uutgestrekte hals. Mor, t is ja ok n kiendertekeneng.

Ik vermoed da'k ienspireerd was noa t lezen van Dik Trom. Mien pabbe wol me aanmoedegen meer boeken te lezen. Hij zee: Astoe dit boek leest zunder te lachen, krigst n kwartje. n Keer vong Dik Trom n jonge ooievoar, die de poot of vleugel broken har. Dus toen mos Dik ien e weer om kikkers te vangen. 

Wat dizze tekeneng beheurlek goed angeft, is de grote dichtheid an ooievoars, vandoag de dag. Noeit wieten dat dizze tekeneng zuks n realistisch element har.

Lest even n ommeke moakt ien Zuudhörn: die vogels bennen overal. Bij t sportveld zat op elke poal een. 

Buten dörp is et aal niets aans. Overal ooievoars en zulverreigers.

Zulverreigers lopen wat tussen t roodbonte en zwartbonte vee. Ze trekken heur naargens wat van aan. Aalmoal op zoek noar prooi, wat wurms, insecten of muzen. t Grootste aantal zulverreigers da'k ien een blikveld zien heb: 25 vogels.

Peerd op Englum

Veur dit peerd ben k mor even uut de auto stapt. En veur de zun. Englum is de wierde tussen Soaksum en Ollehoof. Je kommen der del, as je over t olle binnenwegje rieden.

Je kennen de zun boven Englum zien as je der soavends bennen. En toen kwam k doar n vraauw tegen. We kwammen an e proat bij die mooie zunsondergang. Ze bleek veur heur waark met cliënten gesprekken te voeren over gemis en verlies. Zo harren we t over hoe wiedevoak Engelse woorden ien t Nederlaands bruukt worden. Doen minsen dat nou om heurzulf dudeleker uut te drukken? Of bruken minsen Engels om òfstaand te holden tussen eigen gevoelens en wat ze der over te zeggen hemmen. t Moet ien elk geval niet te dichtbij kommen. t Was n leuk gesprek. Dat was weer winst. Toen was t doan met t licht. 

Zun boven Englum zakte vot. Peerd verdween ien e duusternis. 

Nij straand bij Hoog Woatum

Zo voak kom ik niet ien dizze contreien. Mor op deurreis met t kunstprogramma Monnikenwerk met kunst ien Grunneger kerken lag n bezoek an Bierum mooi ien e richteng. Noar de diek oostkaant Bierum. Goa dan noar 'Hoog Watum'. Ien t Grunnegs Hoog Woatum. An t enne van de ree ridst op n grote boereploats aan, n heerd met nog twee singels.

Doar vlakbij ien e buurt hemmen ze n nij parkeerplak moakt veur auto's en fietsers. En dan even n endje lopen en doar kiek je uut over zee. Ze hemmen doar n tweede diek anleit, de dubbele diek. En der is n meer of wotter bijkommen. Schoap is t wel noar e zin.

 

Vedders hemmen ze ien e Ommelander zeediek n ienkepeng moakt en wat zaand delleit. Zo is der twee joar leden n nij straand geboren. Ik heb een zwemmer zien, die as zeehond boven t wotter uutstak.

Om dit stuk diek is n nij hek zet. De bedoeleng is dat ien t zachte gras allenneg recreanten leggen, en gien schoapekeutels. 

Baauwval

Ien Nederlaand bestoan ze host niet meer. Olde huzen, onbewoond en verloaten, ze bennen grotendeels verdwenen. Sums dan stoan der nog wat bomen of boskes bijnkander ien t laand, doar gienenen zo wat nog de herkomst van wiet. Ien Polen bennen der op t pladdelaand veul huuskes te vienden - ok veur de verkoop. Hier ien t dörpke Lubogoszcz (West-Polen).

As jongen wis k drie huuskes bij ons ien e buurt. Der warren huuskes, lutje boerderijkes die stonden midden op e vlakte. Ze warren voak hermetisch òfsloten. Roamen met holt dichttimmerd. Deuren met planken besloagen. Aanderen boden meer meugelkheden. k Heb n keer n hule woensdagmirreg met vriendje toeholden bij n huuske. n Bietje om t huus zwienden en zo nou en dan wat sleupen.

Dat kon beter as der n huus was, dat openbroken was. Dan tuurde je deur n gat ien t roam of n openstoande deur die naauwelieks bewegen wol. t Had even zien tied neudeg veurdat een t aan duurde om t duustere gat ien te goan. Hier in dit huus was genog lichtienval.

 

 t Blift spannend om even ien t huus te kieken. Holdt de trap nog wel? Wat leit der op zolder?

Of zol t beter wezen om ien buten te blieven? Je wissen niet van wel t huus en t laand was. En wat as der nou zo mor een ankommen zol?

  

Misschien mos k mij mor gedroagen as n nijsgierege kandidoat-koper.  

Boekweit

 

Weit is t olle Grunneger en ok Nederlaandse woord veur tarwe. t Woord tarwe was loater ien opkomst, noadat aandere en bedere groanrassen kwammen. 

Ien e middeliwen warren rogge en boekweit de gewassen die op zaandgrond verbaauwd werden. 

Ien Polen vienden je geregeld boekweitvelden op de zaandgronden. 

Boek ien boekweit is n verhaspeleng ien t Hollaands (gien verbastereng) van de beukeboom. Ien t hoogduuts Buchen, ien plattduuts en Nedersaksisch 'Bök' of 'Boek'. Dat het de aanleideng west veur t woord boekweit. Ien t Westerkertiers is et dus eiglieks 'buukweit'. De zoadjes van e buukweit lieken veul op beukenootjes.

 

 

n Brug ien e verte

De oorlog is aal lang veurbij (welke?) en wij vernemmen ien eigen land elke dag weineg of niks meer van de tweede wereldoorlog. Mor as je op aander plakken kommen bennen der getugen van aandere tieden opdringereg aanwezeg.

Je kennen et der over hemmen of n brug of n weg aargenswoar noar toe gijt of dat ze gewoonweg leggen te leggen. Feit is dat dizze brug naargens noar toe gijt of leidt. 

Tussen de gatten deur stekt kerktoren omhoog. 75 joar terug ontstonden nije landsgrinzen met e rivier Oder/Odra. t Oostduutse Eisenhüttenstadt aan e westkaant wer scheiden van t nije Poolse laand bij t dörpke Kłopot (spreek uut: Kwopot) aan e oostkaant van de rivier.

Vanòf Kłopot ken-je de brug van dichtbij bekieken. Tsja.

Apad blift et wel.