Over bouwlaand, akkers en greppels, en vogels

Toal veraandert elke dag. Der kommen veul nije begrippen bij. Mor olde begrippen lieken ok niet meer wat et was. Dizze keer gijt et over bouwlaand, akkerbouw en akkers. 

Dizze foto is nommen ien Noord-Frieslaand, Sleeswiek-Holstein. Wat je hier zien: groenlaand met akkers. Dudeleker ken ik t niet zeggen. Dit is akkerlaand, zo as we dat iwen ien Nederlaand had hemmen. De akkers bennen de bolle strepen (van 4-8 m sums 10 m breed) ien t laand (groenlaand of bouwlaand). Ze worden scheiden deur n geut (diepte 10-15 cm) of greppels (voak n glooiende, òflopende leegte).

Met dizze fotoos uut Noord-Frieslaand wil ik t punt moaken dat we ien t Westerkertier en rest van Noord-Nederlaand altied veul groenlaand had hemmen met akkers. Ien Medenertilsterpolder bij IJzing boven Auwerd is der ok nog veul groen akkertjelaand.

Mor akkerlaand is onderheveg aan nije opvattengs.

Hoe dat zo? vroagen je je misschien òf. Dat zel k ien t volgende perberen te duden.

Mien analyse is dat et de schuld is van vogels. Vroeger harren we weidevogels: kiewiet, gruto, tureluur, scholekster, en doarbij nog wat vogels as gele kwiksteert (gele baauwmantje), luuwrik, graspieper. Alles hiette weidevogels. 

Toen kwammen der subsidies en geld om vogels en boeren te steunen. Moatregelen, die percies òfstemd worden mosten op vogels en behoefte van boeren. Een konklusie was: der zatten nog meer vogels op t laand van de boer: veural wottervogels: slobeend, krakeend, kuufeend. Dizze wottervogels zatten noatuurlek al sinds tiedstieden op de nadde graslanden ien veenachteg gebied. Mor goed, mooi dat zuks vaststeld wordt.

Tweede konklusie: met plasdras kwammen doar nog meer vogels bij: kluut, kleine plevier, visdiefke (vogels van de kust). Dat warren zeker gien weidevogels. Mor, ze kwammen wel noar t laand van de boer. t Beste was om over de percelen doarom te spreken van Boerenlaand. En de vogels kregen de noam: boerenlaandvogels. 

Toch was dat niet helder genog. Moatregeln mossen dudeleker. Der mos onderscheid moakt worden tussen vogels op groenlaand - graslaand en vogels op bouwlaand. Zo wer de weidevogel verbonden an t weilaand van veeholderijbedrieven. En veur de vogels op t bouwlaand van d'akkerbouwbedrieven wer ok n nije noam bedocht. 'Bouwvogels' was wat roar. Hoezo, vogels van de bouw? Straks noa t broedseizoen zollen minsen nog begunnen te proaten over bouwvakkers. 

Dat mos aans. Ludiek idee: "akkervogels" want et bennen vogels van akkerbouwbedrieven, niet woar? 

Woarom alle akkerbouwers nou proaten over akkervogels ien plak van vogels van de bouw, is mij n roadsel. De echte akkers ien bouwlaand bennen tientallen joaren eerder al verdwenen toen drainagebuiskes leid werden ien diepe geulen, groaven deur sekure boerenarbeiders. Eerste drainage wer midden 19de iw aanleid. Ien kleigebieden wer veul bouwgrond al draineerd veur of vlak noa de oorlog. Doarmet konden sloten dempt worden en stukken egaliseerd. 

Ien t ienteressante rapport van Frebus van Slocheren is hierover meer te lezen: Onderzoek drainagebuizen

t Is zo as t is. Vogels moaken heur der niet drok om. Ze geven ok weineg bliek van schuldbesef. 

Vogels hemmen zoveul noamen, t moakt heur weineg uut. Trekvogels, wintergast, zummergast, huusdiervogels, vremde vogels. t Ken aalmoal. Gien hoan die der noar kraait.