Der wordt wat òfreist deur t laand, deur Grunnegen, over de wereld. Deur minsen mor ok deur beesten.
Dizze witachtege, roomkleurege koeien bennen fraanse koeien: Charolais. Ze bennen beheurlek gespierd, dus n vleesras.
En doar was n perceel, moet veurnoamelk huulmoal zwart of rood vee. Mor t warren gien bloarkoppen. De bruun-achtege koeien harren wat weg van Jersey-koeien, mor die zwarten kon niet goed thuus brengen. Summege koeien bennen ok wat wit op e buuk, mor t liekt n kwestie van tied bij dizze veestoapel, dat ale beesten egoal bruun en zwart is.
Hier zien je hoe de zwartbonte Amerikoanen (Holstein-Frisians), nou stoadegan vervangen worden deur roodbont vee of aandersoorteg zwarttekend vee. t Ken wezen dat der kruust is met roodbont Fleckvieh (Vlekvee uut Zuud-Duutslaand, Zwitserlaand), dat durf ik niet recht te zeggen.
Mor, de grode slungelachtege zwartbonte Amerikoanse koeien die ien e joaren zeuventeg ien flitsende snelheid t Fries-Hollandse vervongen, worden nou hierndoar weer ienhoald deur aandere rassen.
n Olle man van dik ien de negenteg, geboren onder Zuudhörn, vertelde mij joaren terug dat aan t begun van twintegste iw Friese boeren die noar t Westerkertier trokken, heur zwartbonte koeien metnammen. Friese koeien gaven meer melk as bloarkoppen. En zo dunden de Grunneger boeren met bloarkoppen hard uut.
K. Ter Laan stelt ien zien woordenboek dat Grunneger Bloarkoppen ien wezen uut Hunzego kwammen.
Joaren zeuventeg kon ik n 3, 4 boeren met bloarkoppen ien e omgeveng.
Toen kwam de Amerikoanse (HF-ras, Holstein-Frisians). Ien n mum van tied was t Fries-Hollandse (FH-ras) veebeslag uutdund tot 1-5% van aal t vee ien Nederlaand. Nou zien je meer bloarkoppen as Fries, zwartbont vee.
"t Ken verkeren, zee Bredero", zee mien pabbe.
Wel ik nou percies aanhoal, is even de vroag.
