zondag 12 december 2021

Uutsproak van schoap, schaop, schaap, schaf

Dit stukje gijt over Nedersaksisch en plattduuts. 

Ien t Humbold-museum ien Berlien zag n huul mooie koart over uutsproak van t woord "schoap", of beder de schriefwieze van de uutsproak.

De Duutse sproak-wetenschapper Georg Wenker (1852-1911) deed, as een van de eersten, ien de 19de iw al onderzoek noar dialekten. Hij onderzocht veural de contreien woar plattduuts sproken wer. 

Op dizze koart ken je zien dat der n schaarbe grins was bij Danzig. Dit is de Duutse noam van e stad;  de Poolse noam is Gdańsk. Ik beperk me hier tot vermeldeng van noamen en uut welke toal die kommen. Doar met he'k bewust gien uutsproak doan of de stad pools, duuts, Hanze of vrij-stad is. Dat is een iengewikkelder kwestie.

Wat ok ienteressant is, dat dizze Georg Wenker ien die tied al de 'oa' bruukte veur de klank die ok deur Grunnegers bruukt wordt. 

Ien Denemarken hemmen ze lange tied dubbel 'aa' bruukt, beveurbeld bij 'Aarhus', de grootste stad ien Jutland. An t enne van joaren negenteg veurege iw hemmen ze dat aanpast. Nou is t Århus, met n rondje boven de 'A'. Ze spreken Århus uut zo ongeveer as de Drentse 'ao'. Zo hemmen je n konventsie die hiet ok ien t Engels de "Aarhus-convention" (Dat gijt over t recht op ienformoatsie, participoatsie en rechtsbijstand aangoande milieuzoaken).

Ien Duutslaand bruken ze ok de dubbele 'aa'. Doar met doelen ze op de klank gliek an de Grunneger oa-klank. Dizze kommen je tegen ien Oost-Vrieslaand (Ost-Freesland).

1 opmerking: